Kuwento ng kagitingan at serbisyo sa bayan. Ang makulay na buhay militar ni GM Alexander Balutan. Partikular na nais ibahagi ni GM Balutan ang halos limampung araw na pakikipagbakbakan sa Mindanao. Ang detalye ng kanyang sinuong na bakbakan sa Mindanao at iba pang lugar bilang isang sundalo, idinetalye sa librong
“Mandirigma.”
Ang pagiging sundalo ang nagbuklod kina Retrired Brig General Francisco Gudani at dating Heneral at ngayoy PCSO General Manager Alexander Balutan. Maaksyong buhay sundalo, mababasa na sa libro. Ang makulay at maaksyong buhay sundalo, mga sakripisyong dapat nating malaman.
NARRATIVE
Sa salaysay sa amin ni Ret. BGen. Francisco Gudani ganito niya inilarawan si General Balutan.
BGen. Gudani: Magaan ang dugo ko sa kanya, kung kahit na ano sya pinagtatanggol ko sya sa mga seniors noon so tapos nga nagkasama ulit kami nung brigade commander ako sa lanao yun nga yung garci election 2004 election. I made him a company commander and he was one of the best if not the best company commander I had, we were in Zamboanga Norte. Masunurin sya kapag sinabi kong patrolya patrolya talaga 3 to 5 days pa noon pagkatapos nung sa battalion when I became naman brigade commander naging battalion commander ko rin sya but in between syempre nagkikita kami siguro nababalitaan nya pag marami ring kalokohan sa ano kapag pinag iinitan sya nung mga senior namin pinagtatanggol ko sya ganun kaya nabuo yung friendship namin noon, siguro dahil pareho kami ng ugali.
Mula sa labanan sa Mindanao, hanggang pagtestigo sa Hello Garci scandal sa senado hindi sila nag iwanan.
JR Langit: Sa madaling salita hindi nya po kayo pinabayaan?
BGen Gudani: Oo bilib ako talaga sa kanya hindi ko na na expound kanina after my testimony yung pinapunta sya dito sa pinatawag sya ng mga heneral dito sa GHQ sinasabi sa kanya sabihin mo lang na kasinungalingan yung sinabi ni Gudani i-po promote ka namin bibigyan ka namin ng magandang pwesto he was crying and he was cursing the generals. Oo yun ang kwento nya sakin minumura nya yung mga heneral. “Ganito ba tayo sir? Ganito ba tayo sa AFP sir?” ibang klase makipag kaibigan itong si Alex.















INTERJECTION OF EVENTS
JR Langit: Paki bigyan po kami GM ng konting background po nitong librong mandirigma.
GM Balutan: Ito yong mga karanasan ko nung ako’y nandun pa sa serbisyo I’ve been in service more than 37 years including being a cadet in PMA, at yung 22 years po ay inilaan ko doon sa truckline sa Mindanao at sa magugulong lugar pa ng ating bansa at dun ko na experience ang sari sari mga challenges sa pag tupad sa ating tungkulin bilang sundalo ano at makikita mo ang pag tulong natin sa mga kawawa nating mga kababayan lalo na yung mga nasa pangpang areas lalo na sa Mindanao sa mga isla at sa mga liblib na mga pook para mapaangat naman yung buhay ng mga tao na to dahil sabi ko nga ah sa libro ko na sinasabi na pagka walang laman yung tyan mo talagang magkakaroon ng mga kaguluhan “ang empty stomach knows no law” sabi ko nga sa kanila so yun yung mga ikinuwento ko mga pagharap sa mga panganib pag harap sa mga pagsubok pagpapaunlad ng isang lugar ah sa Mindanao at yung aking kasalukuyan na mga pwesto sa gobyerno BuCor Chief and now PCSO General Manager.
Chapter from page 37 to 52 ata yun naandito na yun yung war exploits ko sa Mindanao na kung saan tayo po ay nakaranas ng kulang kulang mahigit kumulang sa limampung bakbakan halos araw araw po yun from Caswagan down to Abu Bakar we cross the 3 provinces in 3 months by battalion ni li lead ko numbering about 50, 520 na reduce yan up to 175 after the last encounter sa Abu Bakar marami akong wounded marines at saka marami ding namatay so pagkaraan ng tatlong buwan na yung talagang iba ang feeling mo iba yung ah naging karanasan mo na hindi mo makakalimutan dahil konti nalang malapit kana rin mawala sa mundo.
THE AUTHOR-DIRECTOR
Magmula sa matinding disiplina ng mga magulang hanggang sa pagiging disciplinarian ring ama ay kasama sa libro na inakda ni Director Mauro Gia Samonte.
JR Langit: Saan pong parte ng libro yung masasabi nyong pinaka nagustuhan po ninyo?
Dir. Mauro: Mahirap na tanong yan kasi lahat ng parte ng libro maganda there is not one part na infirior to the to the other … id like to say the highlight halimbawa yung capture of Abu Bakar no you know yung camp Abu Bakar yun ang mother strong hold ng MILF no, hindi alam ni general balutan he was still a major according to my research no he was still a major by that time he was up against the MILF actually he was up against the the biggest millitary against US na kung natatandaan nyo during the at the turn of decade 2000 dun nangyare yung order ni president erap estrada yung all out war against the MILF kung ang di alam ng marami america did a lot of effort para pigilin si erap na lusubin ni erap yung camp Abu Bakar no pero nanindigan si erap ituloy yung kanyang all out war sinong nag impliment ng all out war policy si general balutan hindi nya alam na sa pagbanat nya sa MILF talagang binabanatan nya yung command ng US sa likod ng MILF kaya makikitra nyo na bagamat major palang sya sa panahon na yun ang natalo na nya ano kase … Abu Bakar e mula sa mula sa kanyang hinuha na ang tinatalo nya pala sa panahon na yun ay yung amerika kasi yung amerika yung nag papakilos sa MILF at mapapatunayan yan sa defiant ni erap yung order yung order ng amerika na huwag salakayin yung camp Abu Bakar bigla bigla anong nangyare inimpeach si erap nawala so actually ang pinunta roon ni erap ay yung amerika at nag impliment ng order ng all out war ay si general balutan yung ang isa isa lang yan sa mga episodes ng libro ko na hindi alam ng marami.
Para sa sumulat ng Mandirigma, naway dumating ang panahong hindi na kailangang may mamatay na sundalo para lamang tayo mabuhay.
JR Langit: Direk gaano nyo po katagal, oh panahon ang ginugol nyo po dito sa pagsusulat ng librong ito?
Dir. Mauro: Mahigit isang taon din and yet ganoon lang kinalabasan – manipis. my one regret sa pagkakasulat ko ng libro I did not have enough time para to digg up farther marami pang magagandang bahagi sa kasaysayan ni mandirigma na dapat na ilagay ko pero hindi pero ganon paman yung mga nailagay kona sa sa libro ay sapat na upang maging isang magandang panoorin hindi lang sa entertainment value kung hindi sa mismong aral ano ah sabi ko nga dun sa dedication ko to the men and women in uniform who i wish to see the day they have no longer to die in war in order all of us to love, to live in joy and peace kung meron pong ibig palitawin dyan no that should give you a food for thought ano ba ibig sabihin kailan mangyayare yung mga sundalo ay hindi na kailangan mamatay para lang mabuhay tayong kanilang pinag tatanggol ng mapayapa at maligaya kailan mangyayare yon may panahon ba pwede pag wala na ang millitary, pag isipan nyong mabuti yan. Pag wala na ang millitary, pag wala na ang gera, mapayapa na ang lipunan isa yan sa malalim na gusto ko maibahagi sana sa mambabasa.






SPOKEN WORDS
Sa kanyang talumpati, sinabi ni GM Balutan na hindi nya hangaring ipagmayabang ang mga nagawa nya bilang isang sundalo, “As you go through and read every page of this book,please realize that yours truly is bragging my achievement in every battle won but would like you to fathom that a battle is won not by a single man alone.A battle is won by the cincerted efforts of well led marine-warriors in the battleground who are willing to put their lives on the line not because it’s their duty but most importantly, for love of our motherland. It is my desire that with this book, all of you who are here today and all those who may read this book will have a glimpse of the sacrifices not only of the soldires but more importantly the silent sufferings and sacrifices of the soldier’s family who are left behind uncertain if they will see each other again alive.
Samantala, nang simulan na ang Open Forum hindi ko natiis na hindi tumindig at itanong kay GM Balutan ang hingil sa istorya ni Isnelon Hapilon na kumander ng Maute at Capt. Monroe Bongyad na miembro ng 7th Scout Ranger Company kung nakasama ang istorya nito sa kanyang aklat na “Ang Mandirigma.”
Sumagot naman siya, bagamat hindi raw nakasama sa aklat ni GM Balutan ang istoryang ito, nag paunlak siyang isalaysay sa harap ng media sa open forum ang kakaibang istorya na nangyari sa kasagsagan ng putukan sa Marawi.
FLASHBACK
Hayaan ninyong minsan pa nating sariwain ang mga pangyayari sa likod ng istorya kung paano napatay si Isnilon Hapilon, ang Maute leader. Kung papaano naging mas matamis ang tagumpay sa Marawi City, ito ang aming ibabahagi sa inyo.
Sa aming palatuntunang pang television na “Kasangga Mo Ang Langit” na napapanood tuwing biernes sa PTV4 ng alas diyes (10 pm) ng gabi aming isinakatuparan ang pananaliksik upang maihatid sa inyo ang kakaibang istorya ng isang Sundalo na nakihamok sa mga kalaban sa Marawi habang kasabayang nahaharap rin sa panganib ang kanyang Anak dahil sa malubhang karamdaman.
Habang nakikipag palitan ng putok sa Marawi, hindi maalis sa isip ni Captain Bongyad ang kalagayan ng anak na tatlong taon din nilang inantay mag asawa bago dumating sa kanilang buhay.
Capt. Monroe: “yung baby ko kumbaga nag aagaw buhay yung baby ko, pero dahil ako ay nasa Marawi during operation, kaya wala ako dun sa tabi ng baby ko.”
Dahil sa pangangailangan pinilit niyang maabot ang Phil Charity Sweepstakes Office sa pamamagitan ng facebook messenger. Sadyang hinanap niya si GM Balutan na isa ring dating opisyal ng Sandataang Lakas ng Pilipinas.
REMINISCENCE
Capt. Monroe: Siya ah yung assistant commandant namin sa PMA nung kadete pa kami, hindi na ako nag hesitate na nag message ako sa kanya…. kinuha nya yung details pinapunta nya yung wife ko. That time wala naman ako nasa marawi ako nun on going yung operation so yun tinawagan ko yung wife ko pumunta sya, hindi ko enexpect yung ah buong expenses pala ng ah namin sa ospital ay sasagutin na ng PCSO. Laki ng tuwa ko nun medyo maluha ka rin kahit papano, hindi ka maka uwi pero nandun yung PCSO para alalayan yung family ko alam kong mahirap mahirap yung sitwasyon na wala ka don sya lang mag isa. May problema sa internal organ ang Anak ko, nagkaron sya ng intestinal malrotation yung bituka nya intestine rumbled parang buhol buhol, kaya kailangan syang ma operahan.
Mahirap ang pinagdaanan ni Capt. Monroe Bongyad, tumigil ang kanyang maybahay na mag trabaho, 5 months na walang trabaho as dentist. Wala syang income, at lahat ng ipon nila ay naubos na sa unang mga hospitalisation. Nakapag loan na rin siya at naubos sa pag papa-ospital ng anak.
Para kay PCSO General Manager Alexander Balutan, binigyan nya ng ispesyal na atensyon ang kaso ni Captain Bongyad matapos mapag alamang kasalukuyan itong nakikipag laban sa Marawi.



DIVINE INTERVENTION
GM Balutan: Ah jr, sa katunayan nahagip ko lang yan sa messenger ng facebook ko siguro alanganin na ng oras ng gabi habang namamahinga ako nabuksan ko yung messenger ko at meron ditong napaka habang message sakin I know na pagkita ko palang ay medyo kako emergency ito at nangangailangan talaga ng tulong medical so nung binasa ko sya ay kakaiba itong nabasa ko.
JR Langit: Maluha luha po sya nung kinikwento nya sa amin yung pagtulong po ninyo at ng PCSO. At hindi nya ine expect po na sasagutin po lahat ng PCSO ang naging operation po ng anak nya.
GM Balutan: pero ang mganda pong istorya nito ay habang nagpapalitan kami ng kwento sa facebook at inaasure ko sya na tutulungan, at i-focus na muna niya yung attention sa front line because ang malungkot dyan ay yong scenario where yung asawa ay magiging biktima ng giyera pati yung mga kasamahan madamay because of a lack of concentration and focus dun sa giyera sa front line.
Ive been in Mindanao for 20 years ive been in marawi for 2 years so I know exactly the feeling of a father soldier so kailangan mag focus ka para hindi kana madamay, also this scenario that kung mawala sya pati yung bata I cannot imagine the trauma yung dadating sa asawa na nawalan sya ng mister nawalan sya ng anak. Poignant distress of the wife is a too much of her hindi ko kyang konsensyahin yun so bilang dati nyang instructor as assistant commandant sa PMA, naging kadete sya nung 2006 kaya naging palagay yung loob nya na lumapit sa akin bilang isang senior officer ng Armed forces sa PMA.
END OF MAUTE LEADER
Hindi naman naiwasan ni Captain Bongyad ang maging emosyonal habang nagpapasalamat sa mga nakatulong sa kanila. At nang tanungin ni Captain Bongyad si GM Balutan sa text kung paano ito makakaganti ng utang na loob, Sinabi ni GM na ulo ni Maute leader Isnilon Hapilon ang nais nyang regalo. Sineryoso ito ni Captain Monroe Bongyad at makaraan lamang ang ilang araw, isang larawan ng Abu Sayyaf leader na si Isnilon Hapilon ang ipinadala ni Captain Bongyad. Ipinakita sa amin ni GM Balutan ang text message na ito ni Captain Bongyad at ang larawan ng patay na naka handusay na si Isnilon Hapilon at mga katagang; “Sir, Mission Accomplished!”












SUMMATION
Tunay na inspirasyon lalo na sa kabataan. Kasabay ng tagumpay sa giyera sa Marawi ang tagumpay ring nararamdaman ng pamilya Bongyad sa maganda nang kalagayan ng kanilang anak. Kaakibat ng pagiging isang sundalo ang panganib sa kanyang trabaho kayat tanggap na nila ito kapag sumasabak sa giyera.
Sa kanilang pakikipag laban, hindi lamang ang sarili nilang buhay ang kanilang itinataya. Kaya naman suporta at hindi panghuhusga ang pinakamainam nating magagawa para sa kanila na nahaharap sa ganitong mga pag subok. At sa panig ni General Manager Balutan, wala man siya mismo sa battle field ng Marawi laban sa Maute napakita pa rin niya at napa dama sa kapwa ang pagiging isang TUNAY na MANDIRIGMA!